Pages

స్వాగతం

కం|| అందమ్ముగ తెలుగు కవిత | లందింతుము, చదివిమీరు స్వారస్యముతో | స్పందనలందించుటకై | చందన తాంబూల విధుల స్వాగతమిదియే!

==========================================================================================================

24, అక్టోబర్ 2012, బుధవారం

ఉషోదయం (ఆశామోహానికి మరోరూపం)

      (ఆశామొహం లో ముందు చెప్పినట్లు కొన్ని రోజుల తర్వాత  పద్యాల్లో పెట్టటానికి కొంత ప్రయత్నం అయితే జరిగింది గానీ చందస్సు మీద పూర్తి పట్టు అవగాహన అంతగాలేకపోవటంవల్ల ఇలా మిగిలిపోయింది. ఎప్పటికి పూర్తిస్తాయి చందస్సులో చేరుకుంటుందో చూడాలి)

( శశిధర్ పింగళి )

యే సరసి స్నేహసాంగత్యమందు
          బ్రతుకు సారములెల్ల బయలుపడెనొ
యే మగువ నిర్మలనేత్రకాంతి
          కారుచీకట్ల మదిలోన కాంతినిడెనొ
యే మానినీ మధుర మంజులవాణి
         వెతలునిండిన యెదకునోదార్పునిడెనొ
యే వనితవిపులవక్షఃస్పర్శ
        కల్లోలమనసుకుల్లాసమిడెనొ
ఒకనాడునాలోన ఒదిగియున్న
పాడుభావాల నావల పారద్రోలి
చరమగీతిక పాడిన చెలియ కధను
విన్నవించెద వినుమోయి వీనులలర.

అరెరె! పరచుకున్న వెలుగెల్ల పారిపోయె
చేతజిక్కిన ఫలమేమొ జారిపోయె
అలముకున్నవి చిమ్మచీకట్లు నన్ను
యెటులపోదును నేనిపుడు నాకేది దారి?

అనుచు మూసికొంటిని కన్నులు కలతవలన
కాని - మూతపడలేదు ఆలోచనాలోచనములు
పోవుచున్నవి పరి పరివిధాల పోయి కడకు
చేరుకున్నవి వేదాంత దిశాంతమునకు.

నిస్సారమీ బ్రతుకు నిక్కమరయ
అశాశ్వతంబేగద నంతయు నరసిజూడ
నిసీ! అనుచు నామనసుస్సురనుచు
బుస్సుమనియెడి వేడ్వేడిశ్వాసలొదిలె.

మెట్టవేదాంతమేవంట బట్టెనేమొ
వట్టి వంటరితనంబె నాలోన పల్కెనేమొ
ఎట్టిభావాలు మదిలోన మెట్టినవియొ
యెట్టకేలకు నామనసు గట్టినిట్టూర్పు విడచె.

ఇట్టి నిట్టూర్పులెన్ని విడచినానొ
గట్టిగా నావీపుపై తట్టిరెవరొ
తట్టుకొనలేక తాపము తాళలేక
పట్టుమని వెనుదిరిగి జూడ..
యెట్టయెదురుగ నిల్చెను మగువ యెవరొ..

నిగ్గుదేలిన బుగ్గల మొగ్గవిరియ
సోగదేరిన కన్నుల సోకుమెరయ
కిలకిలల్ మనుమేటి కిన్నెరలు మీటి
పల్కెనిట్టుల మగువ మంద్రస్వరాన..

యేమి? నీలోన నీవె నిట్టూర్చినావు
యేమి? నీమోము నిరాశనీడల తేలిపోవు
కారణంబేమని అడిగినంత - కాదు, లేదని
విషయంబు దాయనెంచి - విఫల
యత్నుండనై చివరకు విన్నవింప -

గల గలమని నవ్వి గంభీరగతిని
తన మృదులహస్తంబుతో నాశిరము
తాకి - ప్రేమధారలు కన్నుల జాలువార
పల్కినదియామె చక్కని సరళశైలి-

వెర్రి ఊహల కాలమ్ము వెళ్ళదీయు
వ్యర్ధజీవులు భువిలోన వేనవేలు
అర్ధరహిత భావాల నల్లుకొనుచు
యేదొ వూహించుకొనినీవు బెదరిపోకు-

అలముకున్న చీకట్లు తొలగిపోవె?
వెలుగు వెచ్చని కిరణాలు ఓడలతాకు-
సంజెవెలుగుల కెంజాయిరంగులోన
పుంజుకొనవోయి సరికొత్త భావసంచయమ్ము-

కదలు కెరటాలు కడలినే కలసిపోవు
తీరని కృషిచేసి తీరమ్ము దాటునెపుడొ
అటులె నీవుకూడ నిరాశనావలకునెట్టి
కృషిని సల్పినపుడు విజయమ్ము నీదగును సుమ్ము-

లెమ్ము - లేచి నాచేతినందుకొమ్ము
యిన్నినాళ్ళుగ నీలోననున్నగాని-తెలుసు
కొనలేదు నా వునికింతదనుక - అసలు
నేనులేకున్న మీరెల్ల మనగలుగువారె?

నేనులేకున్న లోకముల్ నడువగలవె?
రేపుకలదన్న సత్యమ్ము తెలియగలరె?
అట్టిరేపు తమదన్న భావముల్ కలుగగలవె?
కనుక - కదలి-నాతోడ స్నేహంబు కట్టుమోయి-

అనుచు-
తలను వైచిన చేతిని తీయలేదు
తీయతీయని భావనల్ చేతినుండి
ప్రాకుచుండెను లోలోకి చిత్రగతిని
తలకు మించిన వూహలు తరలిరాగ-

ఆ..మృదుకరస్పర్శ మహిమయేమొ గాని
తోచు-హిమబిందుసుందరీ శీతకరంబుబోలి-
అదికాదుకాదంచు తోచంతలోనె -
ఆమె చేస్పర్శ -
ప్రేమమీరిన నెచ్చెలి వెచ్చని కౌగిలినిబోలి-

ఏమి నేనేమి నాకిట్టి భావమేమి?
యింతదనుక ఇన్ని పన్నాలు వల్లించి
యిపుడు శృంగార గీతిక లాలపింప
చిత్రమదియేమొ-చిత్తంబు మారెనాకు-

అయిన-ఎవరీమె? యింతగనాదరించు
అతివ-అందాలరాశె-కాదననుగాని
ముక్కు మొగమెరుగని మగువతో మసలుటెట్లు?
పేరడిగెదమటన్న పేరలుక జెందునేమొ?

అనుచు సందిగ్ధ భావాల దగ్ధమగుచు
చివరికెట్టులొ చిత్తంబు చిక్కబట్టి
ఎవరు నీవెవరు నీదు పేరేమటంచు
అడిగితినొ-లేదొ ఫక్కున నవ్వెనామె-

యిన్ని నాళ్ళుగ నీలోన దాగియున్న-నీదు నె
చ్చెలిని నన్ను జూడలేదొ-చూసి-నారూపు
సరిగ సరిపోల్చుకొనలేదొ-అయిన
వినుమోయి నాపేరు చెప్పుచుంటి-

చీకటి ప్రాకారముల్ ఛేదించుకొనివచ్చు
ఉషఃస్సుందరి సుందర నేత్రద్వయాన
వెలుగు వెచ్చటి అరుణకిరణమ్ము నేను-
చీకటి బ్రదుకుల దివిటీలువెలిగించి
మీదు బంగరుబాటపై రంగులద్దు-
భవిష్యద్వర్తనిని నేను-నాపేరు-ఆశ యండ్రు-

నేనునీదాన నికమీద నీవెనేను
అనుచు-యెదపైన మృదువుగా వాలిపోయి
కనుల చిందిన ఆనందభాష్పాల కరగిపోయి
గుండెలోపలి పొరలలో నిండిపోయె-

ఆశచేకొన్న తర్వాత అంతకంతకు
అధికమయ్యెను నాలోన ఆత్మబలము
సమధికోత్సాహముల్ చింద సాగరాలీదగలను
ఆశనాకేలనుండగ నాకేటి భయము -

అదిగొజూడు మినుకిరణముద్భవించె
వ్యర్ధ నైరాశ్య, నైశ్శ్యబ్ద నిశీధినీ నీడలవిగొ
పోవుచున్నవి యువత హృదయాలనుండి
వచ్చుచున్నది-
క్రొత్త వాసంత ఉషోదయమ్ము-నేడు.
               *****

దసరా శుభాకాంక్షలతో..

11, సెప్టెంబర్ 2012, మంగళవారం

తొలిగురువు

[ శశిధర్ పింగళి ]

తొలిగురువు తల్లినే
తొలుత పూజించుతాం
గురువు దైవంబన్న
సూక్తి పాటించుతాం
గుడిలోన
బడిలోన
భక్తి శ్రద్ధలతోడ
స్తోత్రపాఠాల్ జెప్పి
గురుదేవులిచ్చేటి
దీవనలు పొందుతాం
ఎల్లలోకాలచే
మన్ననలనందుతాం..

జాబిల్లి.. బాలల డిజిటల్ వెబ్ పత్రికలొ
పిల్లల కోసం వ్రాసినది -- ఒక తెలుగు రైమ్
http://jabilli.in/story/955

25, ఆగస్టు 2012, శనివారం

రామాయణం (మంజరీద్విపద)



(సేకరణ : శశిధర్ పింగళి )


దశరరధుడను రాజు | ధరయేలుచుండె
వానికి మువ్వురు | భార్యలు కలరు
నలుగురు కొడుకులు | నాల్గురత్నములు
కౌసల్య శ్రీరాము | కన్నట్టి తల్లి
కనియె సుమిత్ర | లక్ష్మణ, శత్రుఘ్నులను
భరతుండు యాకైక | గర్భమున బుట్టె
ఆ నలుగురును గూడ | అతిబాల్యమందె
అన్ని విద్యలు నేర్చి | రతిశ్రద్ధతోడ

రాజులందరి లోన | రామచంద్రుండు
విలువిద్యలో చాల | పేరుగన్నాడు

ఎట్టివారును బట్టి | యెత్తలేనట్టి
శివునివిల్లెక్కిడి | స్త్రీరత్నమైన
సీతను పెండ్లాడి | శ్రీరామమూర్తి
కడుకీర్తి గన్నాడు | కల్యాణ మూర్తి

తండ్రిమాటను నిలుప | తలచి రాముండు
ఘొల్లు ఘొల్లున ప్రజలు | గోలపెట్టంగ
పయనమై అడవికి | బయలుదేరంగ
అతని వెంటనె బోయి | రతిభక్తితోడ
తమ్ముడు సౌమిత్రి | తరుణి సీతమ్మ
కడుభయంకరమైన | కాననంబులకు

అన్నకు వదినకు | అనువైనయట్లు
లక్ష్మణ పర్ణశాలను కట్టియిచ్చె
(పర్ణశాలను కట్టె | భ్రాత లక్ష్మణుడు)

ఆపర్ణశాలలో | ఆ యాలుమగలు
సుంతలోపము లేక | సుఖముగానుండ
ఘనులైన రామ | లక్ష్మణులు ఇంటలేని
సమయమ్ముజూచి | వేషమెల్లను మార్చి
రాక్షసరాజైన | రావణాసురుడు
ఆదిలక్ష్మిని సీత | నపహరింపంగ
సీతకై దుఃఖించి | శ్రీరామమూర్తి
సుగ్రీవుతోమైత్రి | సొంపుగా జేసి
తనసేననెల్ల యాతడు | సిద్ధపరుప
వావితోడుత | మేటి వారధిందాటి
రావణు కడదేర్చె | రామభద్రుండు

తమ్ముని తోడను | సీతాదేవి తోడ
తనపట్టణంబునకు | తా జేరుకొనియె

మా రామచంద్రుండు | మముగన్న తండ్రి
మా లక్ష్మణ స్వామి | మా తల్లి సీత
మాకంటబడినారు | మా భాగ్యమనుచు
ఉప్పోంగి రప్పుడు | అయోధ్యలోప్రజలు

మనరామ చరితంబు | మనసార మీరు
బాలబాలికలార | పాటపాడండి!!

****

9, ఆగస్టు 2012, గురువారం

చూడాలని వుంది


( శశిధర్ పింగళి )
*** టీనేజి ప్రాయంలో తీగతొడిగిన కవిత ***

నేజూచిన కన్నులు నాలో -
కలిగించెను కమ్మని భావనలేవో
అనిపించెను నాలో నాకే  -
అవి కన్నులు కావేమో?
వికసించిన ..
నల్లని కలువల జంటేమో! నని
ఆ..... నల్లని కాటుక కన్నులలో
యే మత్తుందోగానీ - మరి
అరె !
రావే నాచూపులు విడివడి -
బుద్ధేమో తప్పని చెబితే
మనససలా మాటే వినదే!
పైగా - ఎదురడిగెను నన్నే-
అసలా కన్నులు చూడని కనులెందుకని?
ఇది నిజమా? యని నీవనవచ్చును
నీ వెరుగవు -
నే పలుకునదంతా ప్రత్యక్షర సత్యంబని
ఇంతవినీ నీ వడిగెదవేమో!
ఆ కన్నులలో యే ముందని?
ఆ కనులు .. కాదు - కాదు
నా పాలిట వలపు గనులు
ఆ కన్నులలో ...
చిరువెన్నెల చల్లదనం వుంది
మరుమల్లెల కమ్మదనం వుంది
చేమంతుల చిలిపిదనం వుంది
ఆ చూపులలో ...
మనసెరుగని తీయదనం వుంది
నే కోరిన సర్వస్వం - వుంది
అంతెందుకు... నా
బ్రతుకంతా ఆ కన్నులనే
చూడాలని వుంది
చూస్తూనే - కాలం
గడిపేయాలని వుంది.
      ***

3, ఆగస్టు 2012, శుక్రవారం

కోతి ప్రశ్న / కొంటె ప్రశ్న

(శశిధర్ పింగళి)

శ్రీరాముడు కోతులతో
సీతను విడిపించగ
అండగ లక్ష్మణుడుండగ
దండయాత్ర వెళ్ళినాడు.

రావణాసురుని జంపె
రాముడు తన బాణంతో
రాక్షసులనందరినీ
రాముని సైన్యం జంపెను

సీత తల్లి క్షేమముగా
శ్రీరాముని దరిజేరగ
అందరు జనులూ కని
ఆనందంతో పొంగినారు

చిన్న కోతిపిల్ల ఒకటి వచ్చి
శ్రీరాముని అడిగెనిట్లు
జానకి అందరికన్నా
చక్కనిదని అంటారు

ఆతల్లిని చూడాలని మా
కోతులన్ని కోరినాయి

చిన్న నవ్వు నవ్వి పలికె
శ్రీరాముడు జయరాముడు
అడ్డులేదు సీతమ్మను
అంతా చూడండి రండి

సాయంత్రము కోతులన్ని
సభదీరిచి కూరుచుండె

సీత వచ్చి సభలోగల
కోతులన్నిటికీ కనబడె
సీతమ్మను చూడగానె
కోతులు పళ్ళికిలించెను

ఆంజనేయుకడకు వచ్చి
అడిగినాయి ఒకసంగతి
జానకి ముల్లోకములా
చక్కనిదని అన్నారే?

ఆ చక్కని తల్లికి
తోకైనా మరి లేదే?

కోతిపిల్ల అడిగినట్టి
కోతిప్రశ్న కెవరైనా
జవాబు చెబుతారా
సవాలు చేస్తున్నా మరి!
***
( చిన్నప్పుడు ఈ పాటని అమ్మ దగ్గర నేర్చుకున్న గుర్తు. మళ్ళీ తన దగ్గర వ్రాయించుని మీకోసం వుంచుతునాను.)

12, జులై 2012, గురువారం

పెళ్ళి మీద పెళ్ళి (కథ)


­[ శశిధర్ పింగళి]
(8th జులై 2012 వార్త ఆదివారం అనుబంధంలో ప్రచురితం)

"ఎలాగైనా నువ్వీ పెళ్ళికి ఒప్పుకోవాలి" సోఫాలోనుండీ ముందుకు జరిగి నా రెండు చేతులూ పట్టుకుని ఆర్ద్రంగా అడిగాడు గిరి.
వాడి అబ్యర్ధననీ అందులోని నిజాయితీని చూసి క్షణకాలం విచలితుణ్ణయ్యాను.
"నాదేముందిరా వాడిష్టం, మనకున్న సెంటిమెంట్లు వాళ్ళకుంటాయా చెప్పు" అన్నాను మెల్లగా.
"వాడి సంగతి నాకొదిలెయ్. నేను చూసుకుంటాను. నువ్వొప్పుకున్నావ్ అది చాలు. ధాంక్స్" అన్నాడు సంతోషంగా. మెల్లగా నవ్వాను అంగీకరిస్తున్నట్లుగా.

గిరికి మొదటి నుండి తనమీద తనకి గొప్ప నమ్మకం. ఎదుటి వారిని ఒప్పించడంలో దిట్ట. వాడి పర్సనాలిటీకి వాడి వ్యవహారశైలికి ఎలా కుదురుతుందా అని ఇప్పటికీ నాకు అనుమానమే. కాలేజీరోజుల్లో ఎక్కడ ఏ గొడవ జరిగినా వీడే తీర్పరి. వీడు వెళ్ళి ఏం మంత్రం వేసేవాడో కానీ ఇరు వర్గాలు గొడవమాని వెళ్ళిపోయేవారు.

కాలేజీ రోజుల్లో నేనూ, గిరీ, సుందరం ఒక జట్టు. ముందు బెంచీ బాచ్. గిరి అందరితో చనువుగా వుంటూ అన్ని పనుల్లోనూ తానే ముందు వుండే వాదు. సోషల్ యక్టివిటీస్ కూడా ఎక్కువే.

నేనూ, సుందరం మితభాషులం. చొరవ తక్కువ మనుషులం. అయినప్పటికీ గిరి మాప్రక్కన వుంటే కొంచెం అల్లరిగానే వుండే వాళ్ళం. సుందరం పేరుకు తగ్గట్టే అందంగా వుండే వాడు. చదువులో కూడా ముందుండే వాడు. క్లాసులో ఎప్పుడూ వాడే ఫష్ట్. వాడికి పోటీగా రాజేశ్వరి. చదువులోనే కాదు అందంలో కూడా సుందరానికి పోటీయే. ఎందుకోగానీ క్షణం పడేది కాదు ఇద్దరికీ. నన్నూ గిరినీ అడ్డం పెట్టుకుని ఒకరిమీద ఒకరు జోకులూ, సెటైర్లూ వేసుకునే వారు.

8, జులై 2012, ఆదివారం

కలవారి కోడలు కలికి కామాక్షి

(సేకరణ : శశిధర్ పింగళి )   

కలవారి కోడలు | కలికి కామాక్షి
కడుగుచున్నది పప్పు | కడవలో పోసి

అప్పుడే యేతెంచె | ఆమె పెద్దన్న
కాళ్ళకు నీళ్ళిచ్చి | కన్నీరు నింపె

అన్న:  ఎందుకూ కన్నీరు ఏమి కష్టంబు
తుడుచుకో చెల్లెలా | ముడుచుకో కురులు

ఎత్తుకో బిడ్డను | ఎక్కు అందలము
ఈ అత్తమామలకు | చెప్పిరావమ్మా!

కోడలు:  పట్టె మంచము మీద | పడుకున్న మామా
మా అన్నలొచ్చారు | మమ్మంపుతారా?

మామ:  నేనెగ నేనెరుగ మీ అత్తనడుగు

కోడలు: కుర్చిపీటమీద | కూర్చున్న అత్తా
మా అన్నలొచ్చారు | మమ్మంపుతారా?

అత్త: నేనెరుగ నేనెరుగ మీ బావనడుగు

కోడలు: భారతము చదివేటి |ఓ బావగారూ
మా అన్నలొచ్చారు | మమ్మంపుతారా?

బావ: నేనెరుగ నేనెరుగ మీ అక్కనడుగు

కోడలు: వంటజేసేతల్లి | ఓ అక్కగారూ
మా అన్నలొచ్చారు | మమ్మంపుతారా?

అక్క: నేనెరుగ నేనెరుగ | నీ భర్తనడుగు

కోడలు: రచ్చలో మెలిగేటి | రాజేంద్రభోగీ
మా అన్నలొచ్చారు | మమ్మంపుతారా?

భర్త: కట్టుకో చీరలు | పెట్టుకో సొమ్ములు
పోయిరా సుఖముగా | పిట్టినింటికిని!





( మరో పాతకాలపు పాఠ్యాంశం)

26, జూన్ 2012, మంగళవారం

సీతమ్మ వాకిటా సిరిమల్లెచెట్టు (పాట)

( సేకరణ: శశిధర్ పింగళి )

సీతమ్మ వాకిటా సిరిమల్లె చెట్టు
సిరిమల్లె చెట్టేమొ చిగురించి పూసె

చెట్టుకదలా కుండ| కొమ్మవంచండి
పట్టి పువ్వులు కోసి | బుట్టనింపండి
పెద్ద పువ్వులు యేరి | దండగుచ్చండి
దండ తీసుకువెళ్ళీ | సీతకీయండి

దాచుకో సీతమ్మ | రాముడంపేడు
దొడ్డిగుమ్మములోన | దొంగలున్నారు
దాచుకోకుంటేను | దోచుకుంటారు

(ఈ పాట  తన చిన్నతనంలో పిల్లలకి నేర్పించే వారని అమ్మ చెపితే వ్రాసుకుని యిలా మీతో పంచుకుంటున్నా.
ఆతరం పెద్దవాళ్ళకి తప్పక తెలిసి వుంటుంది. ఇప్పుడుకూడా ఓ సినిమాకి టైటిల్ గా వచ్చిందంటే విశేషమే కదా.)

18, మే 2012, శుక్రవారం

సత్యం - శివం - సుందరం

                                     (పింగళి మోహిని)

సీ.    వెలియైన విలువైన వేదాది విద్యల      |   మనకంద జేసిన మత్స్యరూపి
        అమరత్వలబ్ధికి నాధారభూతమై        |   కూర్మి వెన్నందించు కూర్మరూపి  
        అసుర గుణావిష్టయైనట్టి పుడమిని     |   రక్షించు నాదివరాహమూర్తి
        దుష్టశిక్షణ కేళి శిష్టరక్షణ కళా             |   శీలతత్పరుడు నృసింహమూర్తి
        దివ్యకార్యార్థమై త్రిపదాల బలిమితో      |   బ్రహ్మాండమలమిన వామనుండు
        పరశువు జేబూని ప్రబలక్షత్రియ గర్వ  |  భంగమ్ము గావించు భార్గవుండు
        ఆశ్రితావనదీక్ష యాదర్శవర్తనల్          |  ధర్మవిగ్రహుడు కోదండపాణి
        అఖిల నిగమ సారమగు గీత బొధించు | ఆచార్యవరుడైన యదువిభుండు

తే.గీ.    ధర్మహితబొధ చేయు సిద్దార్థమౌని
           లీలనవతార కళలన్ని మేళవించి
          ధర్మసంస్థాపనార్థమై ధరకు దిగిన
           పదవయవతారుడే! సాయి ప్రభువరుండు! ...1

సీ.    మానవ సేవల మహిమంబు జాటిన  | పుణ్యుండు గౌతమ బుద్ధుడతడు!
        ఆశ్రితావనదీక్ష యాసురగుణ శిక్ష     | జరిపించు శ్రీరామ చంద్రుడితడు!
        మనుజ కర్తవ్యమ్ము మరుగునబడు వేళ | కేల్సాచి బోధించు కృష్ణుడితడు!
        స్వార్థమ్ము త్యజియించి పాపుల క్షమియించు  | కీర్తిని గాంచిన క్రీస్తు యితడు!

తే.గీ.     సర్వధర్మాల సారమీ సత్యసాయి!
             సకల మార్గాల గమ్యమీ సత్యసాయి!
             సర్వదేవతా రూపమీ సత్యసాయి!
             సకల జనవంద్యుడగు స్వామి సత్యసాయి! ...2

సీ.    అజ్ఞాన తిమిరమ్ము హరియించి కిరణాల  | వెలిగించు వెల్గుల వేల్పు యితడు!
        పరమత సహనంబు ప్రజల సంక్షేమమ్ము | లోకాన జాటు యశోకుడితడు
        శిష్యులప్రేమమ్ము స్థిరముగా పొందిన  |  గురుమూర్తి శ్రీరామకృష్ణుడితడు!
        భారత సంస్కృతీ ప్రాభవమ్మును |  విశ్వవేదిపై చాటు వివేకుడితడు!

తే.గీ.     సకల జనప్రేమ బోధించు శాంత్యహింస,
            సకల జనసేవ సాధించు సత్ప్రశంస
            సత్య శివ సుందరుండైన సత్యసాయి
            తెలుగు వెలుగైన ఘన విశ్వదీపకుండు! ... 3

సీ.     కన కన కమనీయ కనకాంబర ధరుండు |   విరిసిన చెంగల్వ విధము పదము!
        మల్లికా సౌరభ మహితంబు  మహిమంబు | తెల్లగులాబీల తేట మాట!
        అళికులముల బోలు తలనీలముల వాడు | చిరునవ్వు వెన్నలల్ చెలగు వాడు!
        సారస పద్మాల సరిబోలు వదనంబు |  కారుణ్య సంపద గనులు కనులు!

తే.గీ.     విశ్వభారతి మెడలోన విరులదండ!
            ఆశ్రితులకెల్ల నిండైన అండదండ!
            భక్త మందారుడౌ సాయి ప్రభువరుండు!
           మనకు తోడుగ నిల్వగా మనవి జేతు! ...4

శా.     దీక్షాదక్షత, త్యాగశీలతల దేదీప్యప్రభామూర్తి; భ
          క్త క్షేమావన సత్యబోధనల సత్కారుణ్యమూర్త్యాత్మకున్
         సాక్షాద్వేద స్వరూపునిన్ మహిము; విశ్వాధార ప్రేమాస్పదున్
         సాక్షాత్కారము నీయ వేడెద ప్రభున్ సత్యాశ్రయున్ సాయినిన్! ...5

కం.     చల్లని సేవానిరతియు
          యుల్లము రంజిల్ల జేయు నుపదేశంబుల్
          ఎల్లలు తెలియని ప్రేమను
          ఎల్లప్పుడు పంచి పెట్టు! మీశ్వర! సాయా! ...6

ఉ.    ప్రేరణ ధర్మరక్షణము ప్రేమసుధామయ సత్యసాయిగా
       క్షీరపయోధి పావనుడు శ్రీహరి దివ్యకృపావతారుడై
       కూరిమి తెల్గు దేశమున కోరికదీరగ పుట్టపర్తిలో
       కారణ జన్ముడై వెలయ కాంతి రహించెను భారతాంబకున్!  ...7

శా.    ఖండాంతర్గత భక్తసేవ్యునిగ ప్రఖ్యాతుండు నై; భారతీ
        భాండాగారమునుండి వెల్వడిన దివ్యగ్రంథ దీప్తిప్రభల్
        నిండారన్ వెలిగించె మానవుల సుస్నేహార్ద్రులై మెల్లగా;
        ఖండింపన్‍వలె మాదు సంకటములన్ కారుణ్య రత్నాకరా !   ...8

గీ.    శాస్త్రవేత్తలు వివిధ దేశాధిపతులు
        కవులు, జ్ఞానులు సత్కళాకార వరులు
        విశ్వమయుడవు నీవంచు విశ్వసించి       
        నిన్నె సేవించి తరియింత్రు | నిత్యవిధిని !   ...9

మ.    కదిలే దేవుని సత్యసాయి ప్రభువున్, కారుణ్య రత్నాకరున్
         పద పద్మంబులు గొల్చి, తన్మహిమ సంభావించి, భద్రాత్ములై,
         ముదమందన్, ప్రజలెల్ల చేరిరిట సమ్మోహాత్ములై నీయెడన్
        నదులన్నీ ప్రవహించి, సాగి తుద రత్నాగారమున్ జేరవే !  ... 10

గీ.    సృష్టి, ప్రతి సృష్టి నీయందె జూడ దగును
       శాంతి; యుపశాంతి నీతోనె సాధ్యపడును
       ధ్యాన జ్ఞానాలు నీయందు లీనమగును
       ద్వైత ప్రకృతి కావలనున్న దైవమీవు !  ... 11

సీ.     భాస్వంత కిరణాల భాస్కరుండైనను |   శశివోలె వెన్నెల చలువనిచ్చు
        సుందర సుకుమార సుమలీల హృదయంబు  | సంకల్పములు వజ్ర సన్నిభంబు
        కమలాల స్పూర్తిని కలిగించు హస్తాలు  |  చేతలద్భుతములు చేసిజూపు
       విశ్వమానవులకు విందులు చేయుచు |   పట్టెడన్నమె తాను పట్టితినును
        సర్వమానవులకు సంధించు శుభములు | భరియించు భక్తుల బాధలన్ని
       భక్తులు సాయిలో బరమాత్మ దర్శింప | ఆత్మను జూచుతా నఖిల జనుల
       అవతార వామనుండాకృతి గాంచగా, |   భువనమంతయువాని పుణ్యభూమి

ఆ.వె.    సర్వమతములందు సమతను దర్శించు
           విశ్వమందు దివ్యప్రేమ నింపు
           పుడమి జనులనెల్ల నొడిజేర్చి కాపాడు
           సత్యసాయి! విశ్వజనని కాదె !  ... 12
   
మ||       అదిగోనేతలు; శాస్త్రవేత్తలును సేవాసక్తులున్, భక్తులున్,
             విదితాత్ముల్, పరదేశవాసులును, నీ ప్రేమాబ్ధిలో గ్రుంకగా,
             ఇదిమా పర్వదినంబటంచు, వెసతో ఏతెంచి నారెందరో!
             సదయా! యీయెడ పుట్టపర్తియెక విశ్వగ్రామమే జూడగన్!   ...13

13, మే 2012, ఆదివారం

అమ్మ

(శశిధర్ పింగళి)

అవని యందున దైవము అమ్మయెకటె
అమ్మమించిన దైవమీ అవనిలేదు
తనకు తానుగ బ్రహ్మయే తరలి వచ్చి
అమ్మ రూపాన మనయింట నమరుకొనియె.

కడుపునిండుగ నినుమోసి కనిననాడు
తనదు స్తన్యంబు నందించి తనివిదీర
మురిసిపోవును కష్టంబు మరచిపోవు
తనదు సుఖములు మరచితా త్రాతయగును.

చిన్నిపూవుల చేతుల చేరదీసి
పొదివి కసుగాయలౌనట్లు పొదువుకొనెడు
తనదు బిడ్డల భవితకై తల్లడిల్లు
తరువు జూడగ తల్లియే తలపుకొచ్చు.

అమ్మ నీచేతి ముద్దయే కమ్మనౌను
అమ్మ నీప్రేమనాకెంతొ నాత్మబలము
అమ్మ నీనోటి మాటయే ఆశయమ్ము
అమ్మ నెరనమ్మి కొలిచెడి అంబనాకు.

నిదురలేచిన దాదిగా నిన్ను తలచి
నిలచియుండదు తానొక్క నిముసమైన
నిజము బిడ్డలయాకలి నెరుగు నామె
ఇలను పరికింప త్యాగాల నిలయమామె.

మాతృ సంసేవనాభాగ్యమబ్బినట్టి
సుతుల కిలలేదు కలిమికి శూన్యతెపుడు
సకల శుభముల నందించు శక్తియామె
సర్వ క్షేమంబు నరయునాసక్తియామె.

ఆడపుట్టుకలోననే అందముంది
ఆడపడుచటంచునుకొనియాడబడుచు
ముద్దుమురిపాల పెరుగుచు ముదితతాను
అమ్మచెంతనె నేర్చును అమ్మదనము.

ఆదివిష్ణువు తనుగూడ అమ్మకొరకు
పుడమిపడతుల గర్భాన పుట్టలేదె
అమ్మగోర్ముద్దలందలి కమ్మదనము
చాలు చాలంచు పల్కెడు చవట యెవడు.

బుడుతచేతులుపట్టుకు బుల్లిబుల్లి
మాటలనునేర్పు, నేర్పును మంచిమాట
నడకనేర్పును మురిపాన నడతనేర్పు
ఆదిగురువన అమ్మయే అవనిలోన.

ఆదిగురువైన అమ్మను ఆదరించి
పిదప పితరులు,గురువులు పేర్మిమీర
నేర్పు జీవితపాఠాల నెమరువేసి
ప్రీతి నడతుము విశ్వవిఖ్యాతినంద.

మాతృదినోత్సవ శుభాకాంక్షలతో...

6, మే 2012, ఆదివారం

ఆశామోహం( దీర్ఘ వచన కవిత )

(శశిధర్ పింగళి)

అప్పట్లో 80 ప్రాంతంలో ఆకాశవాణి విజయవాడ కేంద్రం వారు ప్రతి పండుగలకు, జాతీయ దినాలకూ రేడియోలలో సాహిత్య కార్యక్రమాలు యేర్పాటుచేయడం పరిపాటిగా వుండేది.
ఆక్రమంలోనే ఒకసారి ఆగష్టు 15 స్వాతంత్ర్యదినాన్ని పురస్కరించుకొని ఒక సాహితీకార్యక్రమాన్ని బందరులో యేర్పటుచేసి దానిని రికార్డుచేసి ఆకాశవాణిలో ప్రసారం చేసారు. ఆ నాటి ఆ ప్రత్యక్ష కార్యక్రమంలో ప్రేక్షకుడిగా పాల్గొని యెందరో మహానుభావులను దర్శించుకొనే భాగ్యం అబ్బింది. వారిలో శ్రీ సి.నా.రె, ఆరుద్ర, ఇంద్రకంటి శ్రీకాంతశర్మ, ధారా రామనాధ శాస్త్రి, మొదలైన వారు పాల్గొన్నారు. సినిమా కవులుగా సి.నా.రె, ఆరుద్రల పట్ల ప్రత్యేక అభిమానం వుండేది. వీరంతా ఒక్కక్కరూ తమ తమ కవితలను చదువుతున్న క్రమంలో ఆరుద్ర గారు వచ్చి .. " వెళ్ళు... మళ్ళీరాకు.. " అంటూ మొదలుపెట్టి ఒక వచన కవితను చదివారు. అప్పటికి విద్యార్దిగానే వున్న నాకు, ఆరుద్ర నుంచి ఇంకా ఇంతకంటే గొప్పదేదో ఆశించిన నాకు కించిదాశాభంగమే అయింది. ఈపాటి కవితకోసమా ఆరుద్ర వచ్చిందనో లేక ఆరుద్ర లాంటి కవా ఈ కవిత వ్రాసారనో ఒక అసంతృప్తి యేర్పడింది. చాలా రోజులు వెంటాడింది. ఇదే కవిత్వమైతే ఆపాటి నేనూ వ్రాయగలనేమో ననిపించింది. వ్రాస్తే యేం వ్రాయాలి? అందుకే ఒక నేపధ్యాన్ని సృష్టించుకొని ప్రయత్నించానిలా. వ్రాసి మిత్రులకు చూపిస్తే బావుందనే ప్రశంసలు. కానీ నాకే తెలియని యేదో అసంతృప్తి. తర్వాతి చాలారోజులకి ఇదే నేపధ్యాన్ని మరోరూపంలో చూచుకుంటేకాని వూరట కలగలేదు.
అప్పటి ఈ నా మొదటి వచన కవితను మీకోసం వుంచుతున్నాను.. అభిప్రాయాలకోసం..

4, ఏప్రిల్ 2012, బుధవారం

అహం బ్రహ్మాస్మి!

          ( శశిధర్ పింగళి )
        
         అనంత విశ్వంలో
         పరివ్యాప్తంగా - నీవు
         అనంతాకాశంలో
         అణుమాత్రంగా - నేను
         అంతచ్చక్షువు ల
         నున్మీలనం చేసి
         అంతరంగాన్ని  దర్శిస్తే
         ద్వైతం లో -  అద్వైతం లా
         పరిపూర్ణం గా - పరిపుష్టం గా
         నాలో నిండిన - నీవు
         నేనై నిండిన ఈ
         విశ్వం!
         త్వమేవాహం !
         త్వమేవాహం !!
         అహమేవ బ్రహ్మం !!!
         అహం బ్రహ్మాస్మి.

25, మార్చి 2012, ఆదివారం

అనందనందనం

రచన: పింగళి వేంకట శ్రీనివాస రావు (శ్రీకాశ్యప), 040-23838408, 8179140596
              కార్యదర్శి, చైతన్యభారతి సాహిత్య సాంస్కృతిక పరిషత్

(చైతన్యభారతి సాహిత్య సాంస్కృతిక పరిషత్, మోతీనగర్, హైదరాబాదు నిర్వహించిన ఉగాది కవిసమ్మేళనము ది.25.03.2012 నాడు చదవబడినది.)

నగ్న మునులట్లు కన్పట్టి నయములేని
వృక్షవనితల నెమ్మేన వింతవింత
చివురుజొంపాల వలువలు సిద్ధపరచి
మాన సంరక్షణముచేయు మహితఋతువు.

     శిశిరమును త్రోసిరాజిల్లు చేవగాడు
     కాలపురుషుని తొలుదొల్త కడుపుపంట
     తుంట విలుకాని నెయ్యంపు కంటివెలుగు
     సరస సౌమిత్రి వచ్చె వసంతుడిలకు.

ఆది ఋతురాజు వైభవమవని చాట
కోరి సహకార పల్లవకోమలములు
మెక్కి రెచ్చిన కంఠాన మించిపాడె
కొమ్మ కొమ్మను జేరి పుంస్కోకిలమ్ము.

     శ్రీలు కెంగేలధరియించి కాలవిభుడు
     చైత్ర రధమెక్కి ముదమార జైత్రయాత్ర
     సకలహితగామి సఖుడు వసంతుతోడ
     నందనుండయి వెడలె విన్నాణమొదవ.



స్వాగతమో సమాగత సువత్సర కాల కుమారయంచు, నీ
యాగమనమ్ము కోరి హృదయమ్మును కోవెలరీతి జేసి, పు
న్నాగవరాళిలో వర సునాదవినోద సరాగ రంజికా
రాగమునూది పల్కె మది రంజిల కోయిల గున్నమావిపై.

అరుదుగ వచ్చితీవు నిలనర్వది వత్సరముల్ గతించె, నీ
దరిశన భాగ్యమబ్బకను, ధన్యులమైతిమి నీదురాకచే
మురిపెముతోడ నీ మృదుల పుణ్యకరమ్మున నాశిషావళుల్
ధరపయి గ్రుమ్మరించి మముధార్మిక వృత్తిని యేలు నందనా!


కాలమనంగ దైవతము కాలము గాయపు నౌషధంబగున్
కాల మనంతవాహిని సుఖంబును కష్టములారుపాళ్ళుగా
మేలగు షడ్రసోభరిత మేలిరసాయనమందజేయు నో
కాలస్వరూప నందన సఖా! దయచేయుము నీకు మ్రొక్కెదన్.

ఋతుషట్కంబులనేల వచ్చిన మహోత్కృష్ట ప్రభారాశి! నీ
యతులైశ్వర్య కృపాకటాక్షముల నత్యంత ప్రమోదమ్ముతో
క్షితిసంవాసుల మీద జూపి గొనుమా! కీర్తి ప్రశంశోన్నతుల్
గతగాయంబులు మాన్పగా తగినదీ కాలంబు శ్రీ నందనా!

మానవతా ప్రవాహముగ మానిసి నిత్యము తోటివారికిన్
మానిత రీతి సాయపడు మంజుల మానస భవ్యనందనో
ద్యాన వనాంతరమ్ముల సుధారస పూరిత దివ్యపుష్ప సం
ధానము గూర్చుమోయి నిరతమ్మును నందన! తోటమాలివై.

నందన చందనోత్కర సునందన కాల కుమార నందనా
వందనమయ్య నీకు సురవందిత క్షాత్రముమీర మేదినీ
స్యందనవాసివై కుటిల చర్య నియంతవు నౌచు ధర్మ సం
స్పందన బాదుగొల్పి పరిపాలన చేయుము నీదు బిడ్డలన్.

శ్రీమంతంబయి పండుగాక! పృధివిన్ స్నేహార్ద్రతా భావముల్
సామంతంబయి నిండుగాక! సుమనోసామ్రాజ్యముల్; పాలితుల్
సీమంతంబగుగాక! సృష్టి; సమతా శ్రీసస్యకేదారమై
హేమంతంబగుగాక! నందన శుభశ్రీ నామ కాలమ్మిలన్.

" సర్వేజనాః సుఖినో భవంతు .. సమస్త సన్మంగళాని సంతు "


24, మార్చి 2012, శనివారం

ఋతుగానం

         (పింగళి మోహిని)

   అలసి సొలసిన అరుణ కిరణుడు
   పశ్చిమాద్రికి పయనమయ్యెను
   అతని లేమికి వంతనొందిన
   దిక్కులన్నీ ఎర్రబారెను
   పద్మ బంధుని అరుణకాంతులు
   సరసులన్నిట ప్రతిఫలించెను
   సన్నజాజులు
   మల్లెమొగ్గలు
   మలయపవనుని మందహాసము
   చూచి కలువలు నాట్యమాడెను
   పచ్చపైరులు పాటపాడెను
   కడుపునిండుగ గడ్డిమేసిన
   తల్లియావులు మందయానము
   జేయుచుండగ - లేగదూడలు
   చెంగు ఛెంగున గంతులేయుచు
   తల్లి కెదురుగ పరువులెత్తెను
   కొమ్మ కొమ్మన కోయిలమ్మలు
   పంచమములో పాడసాగెను
   చైత్రరధమున ఋతువసంతుని
   రాక జగతిని సేదతీర్చెను
   యేటికేడుగ సంతసమ్మిల పోటులెత్తగ
   స్వాగతమ్ములు పల్కుచుండిరి
   నందనమ్మను వత్సరానికి
   తెలుగు వారల సంవత్సరాదికి !!!

*** ఉగాది శుభాకాంక్షలతో ***

19, మార్చి 2012, సోమవారం

చిన్నప్పటి ఉగాది పాట

         [ శశిధర్ పింగళి  ]
       చల్లగా వచ్చింది - సంవత్సరాది
                            కొల్లగా తెచ్చింది - క్రొత్త వింతలను
       గండుకోయిల పాట - కమ్మనీ పాట
                           వరవడైపోయింది - బాల వృద్ధులకు
       తలంటి పోసింది - పిలచి అమ్మమ్మ
                          ప్రేమతో పెట్టింది - వేప ప్రసాదం
       సరికొత్త పరికిణీ జాకెట్టు తెచ్చే
                         మామయ్య కంటేను మంచి వాడెవడు
       నేటి సంతోషమే - యేటి సంతోషం
                        తమ్ముడూ నేనూను - తట్టాడు కోము
       నల్లనీ వాడవూ - నా చిన్ని కృష్ణా !
                        యేడాది పొడవునా - యేలుకోవయ్యా !!


( ఇది చిన్నప్పుడు అమ్మ నేర్పిన పాట.  ఇప్పటి ఇంగ్లీషు రైమ్స్ కి యే మాత్రం తీసిపోని రైమూ, రిథమూ
వున్నాయి.  అంతకంటే సంస్కృతీ సంప్రదాయాలున్నై. ఒక్కమాటలో చెప్పాలంటే తెలుగు దనం వుంది కదూ !? )

11, మార్చి 2012, ఆదివారం

చూడాలని వుంది

            [  శశిధర్ పింగళి ]


    నేజూచిన కన్నులు నాలో -
    కలిగించెను కమ్మని భావనలేవో
    అనిపించెను నాలో నాకే -
    అవి కన్నులు కావేమో?
    వికసించిన ..
    నల్లని కలువల జంటేమో! నని
    ఆ..... నల్లని కాటుక కన్నులలో
    యే మత్తుందోగానీ - మరి
    అరె !

12, జనవరి 2012, గురువారం

సంక్రాంతి శుభోదయమ్ము మనగా వలె జాతికి భవ్య క్రాంతియై

            [ పింగళి మోహిని ]

1. బంతులు బంతులై కనుల పండువు చేయగ గోమయంబుచే
    కాంతలు గొబ్బిళుల్ మిగుల కౌతుకమొప్పగ తీర్పరింపగా
    వింతగు బొమ్మలన్ కొలువు వేడుక మీరగ తీర్చిదిద్దు; సం
     క్రాంతి శుభోదయమ్ము మనగా వలె జాతికి భవ్య క్రాంతియై !

2.  ఇంతలు యింతలై పుడమి యీవలె సస్యము మానవాళికిన్
     చింతరవంతలేని సుఖ జీవన భాగ్యము కల్గజేయగా
     శాంతి సమానతా సుగుణ సంపద తుష్టిని పుష్టినిచ్చు; సం
      క్రాంతి శుభోదయమ్ము మనగా వలె జాతికి భవ్యక్రాంతియై !!


3.  లే తలిరాకు జొంపముల లీలగ తోచుచు పూచినట్టివౌ
    పూతలు పిందెలై పెరిగి వేల ఫలంబులొసంగు నట్లు గా
     జాతి హృదంతరాశలను శాశ్వత రీతి ఫలింప చేయ; నీ
      నూతన వత్సరమ్మున కనూన ముదావహ స్వాగతమ్మిదే !!!
                      అందరికీ సంక్రాంతి శుభాకాంక్షలు